LED lampen

LED lamp

Een ledlamp is een SSL (Solid state lighting) lamp opgebouwd uit een groep van leds (licht-emitterende diodes). De karakteristieken van de toegepaste leds in de lamp bepalen samen met de stralingshoek de lichtstroom, lichtsterkte en kleurweergave.

Wit licht

Wit licht in ledlampen werd oorspronkelijk gemaakt door met behulp van een UV-led een fluorescerende laag ('fosfor') te belichten. Inmiddels zijn er ook varianten die direct wit licht uitstralen. Om zacht wit licht te krijgen worden weer andere stoffen gebruikt die een warm-witte kleur emitteren.

Model

Ledlampen komen in verschillende modellen voor waaronder de vorm van een gewone gloeilamp met eventueel een grote Edison-fitting (E27). Er zijn ook andere modellen met een kleine Edison E14-fitting, GU5.3-steekvoet (Bipin-voet) of GU10-bajonetvoet.

Bij ledlampen zijn de lichtstroom (in lumen), de lichtsterkte (in millicandela) en de stralingshoek (in °) gerelateerd.

Stralingshoek

• Bij een kleinere stralingshoek wordt de lichtsterkte (helderheid) groter terwijl de lichtstroom (hoeveelheid licht) niet verandert.

Bijvoorbeeld: een 1000 mcd 30° led straalt net zoveel licht af als een 4000 mcd 15° led. De stralingshoek is gehalveerd in zowel de breedte als de hoogte, de lichtsterkte is daarmee viermaal zo sterk.

Lichtstroom

Lichtstroom is een maat voor de hoeveelheid energie die een lichtbron in alle richtingen uitzendt. De eenheid van lichtstroom is de lumen. De lichtstroom van een gloeilamp van 40 Watt is b.v. 400 lm.

Lichtsterkte

De lichtsterkte van een lichtbron is de hoeveelheid licht die de bron afgeeft. Deze wordt voor leds uitgedrukt in millicandela (mcd). 1000 millicandela is gelijk aan 1 candela. De lichtsterkte is b.v. 590.000 mcd.

Millicandela's naar Lumen

Om bij benadering de hoeveelheid lumen uit te rekenen wordt het aantal candela's gedeeld door het deelgetal dat bij de stralingshoek van de lamp hoort.

• Voorbeeld: 590.000 mcd = 590 cd, een lamp met een stralingshoek van 40°, 590/2,64 = 223,48 Lumen.

Lichtstroom	Stroomverbruik vergelijking
	ledlamp	spaarlamp	gloeilamp
50 lm	1 W
100 lm	1,5 W		15 W
200 lm	2 W	5 W	25 W
300 lm	3 W
400 lm	4 W	8 W	40 W
500 lm	5 W
600 lm	6 W	11 W
700 lm		12 W	60 W
800 lm	8 W	15 W
900 lm		16 W	75 W
1100 lm	11 W	18 W
1300 lm		20 W	100 W
1500 lm		23 W
1800 lm		27 W
2100 lm		33 W	150W

Millicandela	Stralingshoek	Delen door
	5°	167,22
	10°	41,82
	15°	18,50
	20°	10,48
	25°	6.71
	30°	4,67
	35°	3,44
	40°	2,64
	45°	2,09

De kleurtemperatuur kan aangegeven worden in Kelvin of Mired (1 miljoen gedeeld door de kleurtemperatuur in Kelvin).

Kleurtemperatuur	Kelvin	Mired
Extra warmwit	< 2700 K	370 M
Warmwit	3000 - 3200 K	333 - 345 M
Neutraal wit	5000 K	250 M
Koelwit	> 8000 K	200 M

Voordelen

	Aanschafkosten	+	(Stroomverbruik × Stroomprijs)	=	Totale kosten
Gloeilamp	15 × € 1,69	+	60 W × 15.000 h × € 0,25 / kWh	=	€ 250,35
Spaarlamp	2,5 × € 3,95	+	15 W × 15.000 h × € 0,25 / kWh	=	€ 64,15
Ledlamp	1 × € 6,95	+	6 W × 15.000 h × € 0,25 / kWh	=	€ 29,45
Besparingspotentieel				=	€ 186,20 resp. 34,70

Levensduur

Een ledlamp werkt ongeveer 15.000 branduren (een normale gloeilamp werkt gemiddeld 1.000 branduren, een spaarlamp 6.000 branduren). De lichtterugval in de lichtopbrengst over de gehele termijn is minder dan 30%. De lamp wordt niet heet, is tril- en schokbestendig. Bij vier uur gebruik per dag gaat hij 10 jaar mee. Ook kan een ledlamp goed tegen snel in- en uitschakelen, in tegenstelling tot een spaarlamp.

Energieverbruik

De ledlamp verbruikt ca. 90% minder energie dan een gewone gloeilamp en ongeveer 50% minder dan een spaarlamp of een TL balk.

Nadelen

Ledlampen zijn duurder in aanschaf. Een 6 watt led lamp (vergelijkbaar met 60 watt) kost bij aanschaf 7 euro.